آنفولانزا چیست و چه علایمی دارد؟

یک دسته از عوامل بیماری زا انفولانزا، ویروس‌ها هستند. در تقسیم بندی موجودات زنده عملاً ویروس‌ها به عنوان موجودات زنده در نظر گرفته نمی‌شوند.

آن‌ها در خارج از سلول‌های بدن جاندارانِ دیگر، هیچ‌گونه علائم حیاتی اعم از رشد، تغذیه و تکثیر ندارند. ویروس ها برای تکثیر باید حتماً وارد سلول های بدن جاندار دیگری شوند و با ارسال کد ژنتیک خود به هسته سلول های میزبان، آن‌ها را وادار به تولید ویروس‌های هم نوع خود کنند.

پس از آن که هسته سلول کدهای ژنتیکی ویروس را به تعداد زیادی تولید کرد غشای سلول پاره شده و ویروس‌های تکثیر شده به سلول‌های سالم دیگر حمله می‌کنند. طیف وسیعی از بیماری‌ها در بدن بسیاری از جانداران توسط ویروس‌ها ایجاد می‌شود.

یکی از بیماری های نسبتاً شایع ایجاد شده توسط ویروس ها، آنفولانزا است. در ادامه با این بیماری، عوامل ایجاد آن، عوارض، راه‌های درمان و جلوگیری از بیماری آشنا می شویم.

ویژگی های آنفولانزا را بشناسیم

علائم یک آنفولانزا شباهت‌های زیادی به بیماری سرماخوردگی دارد. سرماخوردگی‌ها هم جزء بیماری‌های ویروسی به حساب می آیند.

معمولاً آنفولانزا‌های خفیف از بیماری سرماخوردگی قابل افتراق نیستند و از آنجا که داروی موثری برای مبارزه با بیماری‌های ویروسی وجود ندارد، عملاً در هنگام ابتلا به این بیماری ، این سیستم ایمنی بدن ماست که بیماری را مهار می‌کند .

در افرادی که دارای نقص یا ضعف سیستم ایمنی ‌باشند،  این بیماری می‌تواند عوارض زیادی ایجاد کند که گاهی حتی منجر به مرگ می‌شود.

ویروس‌های ایجاد کننده ,جزو خانواده ارتومیکسوویریده (Orthomyxoviridae) هستند که می‌توانند در پرندگان و پستانداران، عامل ایجاد این بیماری باشند.

البته ویروس های این خانواده ویروسی خود شامل سه دسته ویروس های A ، B و C می شوند.
فرد بیمار با عطسه و سرفه ، ذرات بزاق حاوی میلیون‌ها ویروس را در هوا پراکنده می کند. اگر این ذرات پراکنده شده در هوا وارد سیستم تنفسی فرد سالم شود، به راحتی بیماری را منتقل می شود.

البته ذرات ناشی از عطسه و سرفه اگر روی سطوح و اجسام و دست‌های بیمار قرار گیرند و ما با لمس آن سطوح و اشیا و دست زدن به چشم، بینی و دهان خود، امکان سرایت بیماری را ایجاد می‌کنیم.

این بیماری معمولاً در بدن افرادی که از گذشته دارای یک بیماری زمینه‌ای باشند، عوارض بیشتری ایجاد می کند. بیماری‌های زمینه‌ای مثل التهاب یا عفونت ریه، آسم، التهاب سینوس‌ها و لوزه ها هستند. البته ضعف سیستم ایمنی نیز از عوامل گسترده‌تر شدن عوارض بیماری به شمار می آید.

 

روند بیماری آنفولانزا

معمولاً حدود دو روز بعد از ورود اولین ویروس‌ها به بدن فرد سالم، علائم بیماری کم کم شروع به ظاهر شدن می کنند. سردرد، خستگی و تب معمولاً از اولین تظاهرات بالینی این بیماری به شمار می آید.

گرفتگی بینی ،گلودرد، عطسه و سرفه و گاهی برافروختگی صورت و چشم‌ها به دنبال علائم ذکر شده ایجاد می‌شود که معمولاً همراه تب است.

این تب بین ۳۸ تا ۳۹ درجه سلسیوس تغییر می کند که درد عضلانی و ضعف زیاد بدنی به همراه تب، از علائم تشخیصی مهمی در بیماری آنفولانزا هستند.

علائم ذکر شده تقریبا با کم و زیاد در همه بیماران مبتلا، مشترک هستند. البته این ویروس ها علاوه بر سیستم تنفسی قادرند به سایر اندام‌های بدن نیز حمله کنند.

سیستم گوارشی و به‌ندرت کلیه ها ممکن است مورد حمله ویروس قرار گرفته و علائمی چون درد شکمی اسهال استفراغ و اختلال در کارکرد کلیه‌ها را ایجاد نمایند.

نکته مهم و قابل توجه در مورد این بیماری ، ادامه دار شدن تب فرد مبتلا است.

تب‌های ویروسی معمولاً بین ۲ تا ۳ روز به سمت خفیف‌تر شدن و بهبودی پیش می‌روند. اما طولانی‌تر شدن تب، نشانه بروز یک عفونت ثانویه است.

زمانی که ویروس به سیستم تنفسی حمله می کند با ایجاد التهاب و تخریب سلولی، محیط مناسبی برای رشد و تکثیر باکتری‌های مهاجم و فرصت طلب ایجاد می کند که در این صورت عفونت ریه، پنومونی و ذات الریه بیماری‌های خطرناکی هستند که می‌توانند در ادامه ی یک آنفولانزا، سلامت فرد را تهدید نمایند .

نکته بسیار مهم در آنفولانزا‌ها یا حتی سرماخوردگی ها، ادامه دار شدن علائم بیماری از جمله تب سرفه و ضعف عمومی بدن است.

در این صورت برای مقابله با باکتری‌های بیماری زا، بدن ما نیاز به داروهای آنتی بیوتیک دارد و معمولاً سیستم دفاعی بدن ما به تنهایی قادر به مهار عفونت های باکتریایی شدید نیست.

چگونه بر ویروس آنفولانزا غلبه کنیم؟

وقتی پزشک بیماری فرد را آنفولانزا تشخیص می دهد، تنها می‌تواند داروهایی برای او تجویز کند که علائم آزاردهنده بیماری را تا حدی تخفیف دهند. داروهایی مثل ضد التهاب ها، مسکن ها و آرامبخش ها داروهایی هستند که برای ایجاد آرامش بیشتر بیمار در دوره بیماری تجویز می شوند.

این داروها سر درد و بدن درد را کاهش می دهند و گرفتگی بینی وسرفه‌های فرد را تا حد زیادی برطرف می کنند.

استراحت و خواب کافی، استفاده زیاد از مایعات و نوشیدنی‌های گرم به منظور هیدراته نگه داشتن بدن ، خوردن غذاهای سبک و گرم نگه داشتن بدن فرصت کافی برای سیستم ایمنی بدن ما فراهم می‌کند تا به صورت طبیعی با ویروس مبارزه کرده و آن را از بین ببرد .

بیمار باید حتی المقدور از قرار گرفتن در معرض هوای آلوده خودداری کند و بهتر است هوای محل استراحت وی مرطوب نگه داشته شود.

بیماری آنفولانزا معمولاً به خودی خود یک بیماری کشنده به حساب نمی آید. اما در کودکان که سیستم ایمنی ضعیف تری دارند یا در افراد کهنسال که دارای بیماری‌های زمینه‌ای دیگری هستند می‌تواند شرایط بدن فرد را برای بیماری‌های ثانویه و انواع عفونت‌های باکتریایی آماده کند.

در بیشتر اوقات این بیماری‌های ثانویه هستند که علائم گسترده تری دارند و حتی می‌توانند باعث بروز مرگ شوند.

بیشتر بدانید: 19 خوراکی مفید برای هضم غذا

 

علل شیوع بیماری

بیماری آنفولانزا همچون سرماخوردگی یکی از بیماری‌های شایع در فصول سرد سال، یعنی پاییز و زمستان است.

هوای سرد هیچ تاثیر سوئی بر بدن ما ندارد که مثلاً باعث عدم مقاومت ما در برابر  این بیماری شود. همچنین میزان فعالیت ویروس ها در هوای سرد در مقایسه با هوای گرم یا برعکس تفاوت خاصی ندارد، اما پس به چه علت بیشتر بیماری هایی چون
ما معمولاً در زمستان برای جلوگیری از ورود هوای سرد به داخل خانه‌ها اتومبیل‌ها و وسایل نقلیه عمومی همه درها و پنجره‌ها را کامل میبندیم.

در این شرایط هوای داخل اماکن ذکر شده به خوبی تهویه نمی‌شود. یعنی هر آلاینده‌ای که در این مکان‌ها در هوا وارد شود به علت عدم جابجایی هوا، متراکم شده و در آن مکان سربسته باقی می ماند.

پس متوجه شدیم که علت همه گیری بیماری آنفولانزا در فصول پاییز و زمستان ، بسته نگاه داشتن در و پنجره های مکان‌های مختلف و عدم اجازه تهویه هوا است.

 

بیشتر بخوانید : آنچه که باید درمورد بیماری کبد چرب بدانیم.

برای پیشگیری چه راه هایی وجود دارند؟

تماس چشم‌ها و دهان با دست‌های آلوده راه مناسبی برای نفوذ ویروس ایجاد می کند، پس سعی کنیم مرتب دست‌های خود را بشوییم و ضد عفونی کنیم. در محیط‌های بسته امکان تهویه هوا را فراهم کنیم و در غیر این صورت با استفاده از ماسک‌های پزشکی از انتقال ویروس به بدن خودمان جلوگیری کنیم.

البته در سال‌های اخیر واکسن هایی به منظور ایجاد آمادگی در سیستم دفاعی بدن ما در مواجهه با ویروس وارد بازار شده است که با تزریق آن‌ها در انتهای تابستان حدوداً تا ۷۰ درصد در مقابل بیماری آنفولانزا ایمنی پیدا می‌کنیم. اما این ایمنی هیچ گاه به صد درصد نمی رسد.

از ویژگی‌های ویروس‌ها جهش و تغییر مداوم کد ژنتیکی آن‌هاست، به همین دلیل هر سال گونه‌های جدیدی از ویروس‌ها پدید می آیند که قبلاً وجود نداشته اند.

به همین علت یک واکسن کاملاً موثر برای مبارزه با این بیماری وجود ندارد. تقویت سیستم ایمنی بدنمان به کمک تغذیه مناسب، ورزش های منظم و استفاده از مکمل های ویتامینی مثل ویتامین c و مینرال هایی مانند روی، به مقدار زیادی مقاومت بدن ما را در مقابل انواع عوامل بیماری زا افزایش می دهد.

مطلبی که خواندید تهیه شده در گروه تحقیقاتی تجهیزات پزشکی رسپینامد بود. امیدواریم برایتان مفید بوده باشد.