تشخیص و درمان سرطان معده

سرطان معده پنجمین سرطان شایع در جهان است. عوامل مختلفی مانند سن بالا، رژیم غذایی نامناسب و بیماری‌های معده در ابتلا شدن به این بیماری مؤثر است. البته داشتن یکی از عوامل خطر آفرین به معنی ابتلا به سرطان نیست.

تشخیص و درمان

سرطان معده پنجمین سرطان شایع در جهان است. سرطان معده بیماری است که در آن سلول‌های بدخیم سرطانی در مخاط معده تشکیل می‌شوند. علامت‌های سرطان معده عبارتند از سوء هاضمه و ناراحتی معده یا درد معده.

سرطان معده چیست؟

دیواره معده از 5 لایه بافت تشکیل شده است. از داخلی‌ترین لایه تا بیرونی‌ترین آن عبارتند از: مخاط، زیر مخاط، عضله، بافت همبند و سرور. سرطان معده از مخاط شروع می‌شود و همزمان با رشد این بیماری از طریق لایه‌های بیرونی گسترش می‌یابد. تومورهای استرومائی معده از بافت همبند شروع می‌شوند که درمان آن‌ها متفاوت است.

سن، رژیم غذایی نامناسب و بیماری‌های معده می‌توانند خطر ابتلا به سرطان معده را بیشتر کنند. هر چیزی که خطر ابتلا به بیماری شما را افزایش دهد عامل خطر نامیده می‌شود. البته باید خاطر نشان کرد داشتن یک عامل خطر آفرین به معنای ابتلا به سرطان نیست.

بیماری سرطان معده چه علائمی دارد؟

علامت‌های سرطان معده شامل سوء هاضمه و ناراحتی معده یا درد معده است. ممکن است این نشانه‌ها بر اثر سرطان معده و یا شرایط دیگری ایجاد شود.

در مراحل اولیه این بیماری ممکن است این علائم ظاهر شود:

• سوء هاضمه و ناراحتی معده
• احساس نفخ پس از خوردن غذا
• حالت تهوع خفیف
• از دست دادن اشتها یا بی اشتهایی
• سوزش معده

در مراحل پیشرفته بیماری نشانه‌هایی که در ادامه آورده شده است ممکن است به وجود آید:

• خون در مدفوع

• استفراغ

• کاهش وزن بدون دلیل مشخص

• دل درد

• زردی (زردی چشم و پوست)

• آسیت (تجمع مایعات در شکم)

• مشکل در بلعیدن

در صورت داشتن هر یک از این مشکلات برای مشورت به پزشک مراجعه کنید.

چه عواملی باعث ابتلا به سرطان معده می‌شود؟

هنوز مشخص نشده است که چه عواملی باعث بیماری سرطان معده می‌شود. اگر چه تحقیقات بسیاری از عوامل را شناسایی کرده که می‌تواند خطر ابتلا به بیماری را افزایش دهد. اما پزشکان دریافته‌اند که سرطان معده از زمانی شروع می‌شود که در معده تغییراتی در سلول DNA خود ایجاد کند. DNA حاوی دستورالعمل‌هایی است که به سلول می‌گوید باید چه کاری انجام دهد. این تغییرات هنگامی رخ می‌دهد که سلول‌های سالم می‌میرند و از طرفی که سلول‌ها باید به سرعت رشد ‌کنند و به زندگی ادامه ‌دهند. سلول‌های تجمع یافته توموری را تشکیل می‌دهند که می‌تواند به بافت سالم حمله کرده و آن‌ها را از بین ببرد. با گذشت زمان سلول‌ها شکسته شده و به مناطق مختلف بدن گسترش می‌یابند.

سرطان معده چه عوارضی دارد؟

اگر سرطان معده به مراحل پییشرفته برسد ممکن است منجر به عوارض زیادی شود مانند:

• خونریزی از دستگاه گوارش

• سوارخ شدن معده

• انسداد روده کوچک

از چه روش‌هایی می‌توان این بیماری را تشخیص داد؟

آزمایش‌هایی که معده و مری را بررسی می‌کند برای تشخیص سرطان معده استفاده می‌شود که ممکن‌ است راه تشخیص از روش‌هایی که در ادامه نام برده می‌شود باشد.

1- معاینه جسمی و سابقه سلامتی

معاینه بدن برای بررسی علائم عمومی سلامت فرد و همچنین بررسی علائم بیماری مانند توده یا هر موردی که غیر عادی به نظر برسد. همچنین سابقه‌ای از عادات بهداشتی بیمار و بیماری‌ها و معالجه‌هایی که در گذشته انجام آن‌ها را گذرانده است نیز مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

• مطالعات شیمی خون:

روشی است که در آن نمونه خون بررسی می‌شود تا مقادیر برخی مواد آزاد شده توسط اندام‌ها و بافت‌های بدن در خون اندازه گیری شود. مقدار غیر معمول (بالاتر یا پایین‌تر از حد طبیعی) یک ماده می‌تواند نشانه‌ای از بیماری باشد.

• شمارش کامل خون (CBC):

روشی است که در آن نمونه خون گرفته می‌شود و از نظر موارد تعداد گلبول‌های قرمز، گلبول‌های سفید و پلاکت‌ها بررسی می‌شود. همچنین مقدار هموگلوبین (پروتئین حامل اکسیژن) در گلبول‌های قرمز خون نیز مطالعه می‌شود.

• آندوسکوپی فوقانی:

روشی است برای بررسی داخل مری، معده و اثنی عشر (قسمت اول روده کوچک) برای بررسی مناطق غیر طبیعی است. آندوسکوپ (یک لوله نازک و روشن) از طریق دهان و پایین گلو به مری منتقل می‌شود.

پس از تشخیص سرطان معده آزمایشاتی انجام می‌شود تا مشخص شود سلول‌های سرطانی در داخل معده یا به سایر قسمت‌های بدن گسترش پیدا کرده است یا خیر.

سه روش برای گسترش سرطان در بدن وجود دارد. سرطان می‌تواند از طریق بافت، سیستم لنفاوی و خون گسترش یابد:

• بافت:

سرطان از همانجایی که با رشد در مناطق مجاور آغاز شده گسترش می‌یابد.

• سیستم لنفاوی:

این بیماری از قسمتی که با ورود به سیستم لنفاوی آغاز شده است گسترش می‌یابد که از طریق عروق لنفاوی به سایر قسمت‌های بدن منتقل می‌شود.

بیشتر بخوانید : کارکرد لوزالمعده (پانکراس) در بدن چگونه است؟

سرطان از همان جایی که با ورود به خون شروع می‌شود گسترش می‌یابد. سرطان از طریق رگ‌های خونی به سایر قسمت‌های بدن منتقل می‌شود.

برای بیماری سرطان معده چه روش‌های درمانی وجود دارد؟

انواع مختلفی از درمان برای بیماران مبتلا به سرطان معده وجود دارد که چند مورد از این درمان‌های استاندارد عبارتند از:

• عمل جراحی:

عمل جراحی یک روش درمانی رایج در تمام مراحل سرطان معده است.

• برداشتن آندوسکوپی مخاط:

برداشتن آندوسکوپی مخاط روشی است که با استفاده از آندوسکوپ، زمانی که سرطان در مراحل اولیه قرار دارد از پوشش دستگاه گوارش بدون عمل جراحی از بین می‌برد. آندوسکوپ ابزاری نازک، مانند لوله با نور و لنز برای مشاهده است .

• درمان داروهای شیمیایی:

روشی است که با استفاده از داروها رشد سلول‌های سرطانی را از بین می‌برد. یا با تقسیم سلول‌ها و یا یا با از بین بردن آن‌ها. در درمان دارویی هنگامی که از طریق دهان انجام می‌شود یا به داخل ورید و یا عضله تزریق می‌شود، داروها وارد جریان خون می‌شوند و می‌توانند به سلول‌های سرطانی در سرتاسر بدن برسند.

• پرتو درمانی:

پرتو درمانی نوعی درمان سرطانی است که از اشعه ایکس با انرژی بالا یا انواع دیگر پرتو درمانی برای جلوگیری از رشد آن‌ها استفاده می‌کند. پرتو درمانی خارجی از ماشینی در خارج از بدن برای تابش به سمت ناحیه‌ای که بدن مبتلا به سرطان شده است استفاده می‌شود.

• شیمی درمانی:

شیمی درمانی از ترکیب شیمی درمانی و پرتو درمانی برای افزایش اثرات هر دو استفاده می‌شود. شیمی درمانی که بعد از جراحی انجام می‌شود برای کاهش خطر بازگشت سرطان، درمان کمکی نامیده می‌شود.

• درمان هدفمند:

هدفمند درمانی نوعی درمان است که از داروها یا سایر مواد برای شناسایی و حمله به سلول‌های خاص سرطانی استفاده می‌شود. درمان‌های هدفمند معمولاً کمتر از شیمی درمانی یا پرتو درمانی به سلول‌های طبیعی آسیب می‌رسانند. آنتی بادی‌های مونوکلونال و مهار کننده‌های مولتی کیناز انواع درمان هدفمندی هستند که در درمان بیماری سرطان معده استفاده می‌شود.

ایمونوتراپی

ایمونوتراپی نوعی درمان است که از سیستم ایمنی بدن بیمار برای مقابله با سرطان استفاده می‌شود. مواد ساخته شده توسط بدن یا ساخته شده در آزمایشگاه برای تقویت، هدایت یا بازیابی دفاع طبیعی بدن در برابر سرطان استفاده می‌شود. به این نوع درمان سرطان بیوتراپی یا درمان بیولوژیک نیز گفته می‌شود.

با چه روش‌هایی می‌توان از ابتلا به سرطان معده جلوگیری کرد؟

مواردی مانند اجتناب از عوامل خطر آفرین و همینطور مراقبت از خود و انجام روش‌هایی که از ابتلا به سرطان معده جلوگیری‌کند در ادامه آورده شده است.

موارد زیر عوامل خطر آفرین سرطان معده هستند:

بعضی از شرایط خاص پزشکی: داشتن هر یک از بیماری‌های عفونت معده یا هلیکوباکترپیلوری، متاپلازی روده (شرایطی که در آن سلول‌های معده با سلول‌هایی که به طور معمول روده‌ها را پوشانده‌اند جایگزین می‌شوند.) ، ورم معده یا آتروفیک مزمن (نازک شدن پوشش معده ناشی از التهاب طولانی مدت معده) ، کم خونی پرخطر (نوعی کم خونی ناشی از کمبود ویتامین B12) و پولیپ معده ممکن است خطر ابتلا به سرطان معده را افزایش دهند.

• برخی شرایط ژنتیکی:

شرایط ژنتیکی ممکن است خطر ابتلا به سرطان معده را در افرادی که مادر، پدر، خواهر یا برادرشان به این بیماری مبتلا شده‌اند، گروه خونی نوع A و … افزایش دهند.

• رژیم غذایی:

اگر فرد رژیم غذایی کم میوه و سبزیجات داشته باشد، غذاهای شور و دودی زیادی مصرف کند و یا غذاهایی که به روش مناسبی تهیه و نگهداری نشده‌اند را استفاده کند خطر ابتلا به این بیماری خواهد یافت.

بیشتر بخوانید : 19 خوراکی مفید برای هضم بهتر غذا

• عوامل محیطی:

قرار گرفتن در معرض اشعه، کار در صنعت لاستیک یا ذغال سنگ از عوامل محیطی خطر آفرین سرطان معده هستند.

همچنین عوامل زیر مواردی هستند که می‌توانند در برابر ابتلا به این بیماری نقش محافظتی داشته باشند:

• ترک سیگار:

مطالعات نشان می‌دهد که سیگار کشیدن با افزایش خطر ابتلا به سرطان معده در ارتباط است.

قطع سیگار یا هرگز سیگار نکشیدن خطر ابتلا به سرطان معده را کاهش می‌دهد افرادی که سیگار را ترک می‌کنند به مرور خطر ابتلا به سرطان معده در آن‌ها کاهش می‌یابد.

• درمان عفونت هلیکوباکترپیلوری:

مطالعات نشان می‌دهد که عفونت مزمن با باکتری هلیکوباکترپیلوری با افزایش خطر ابتلا به سرطان معده مرتبط است. هنگامی که این باکتری معده را آلوده می‌کند ممکن است معده را ملتهب کرده و باعث تغییراتی در سلول‌های معده شود.

برخی مطالعات نشان داده است که درمان عفونت هلیکوباکترپیلوری با آنتی بیوتیک خطر ابتلا به این بیماری را کاهش می‌دهد.

همچنین استفاده از ویتامین‌ها و مکمل‌های سیر نیز ممکن است باعث کاهش تعداد مرگ و میر ناشی از سرطان معده شود.

رژیم غذایی مناسب:

برخی مطالعات نشان می‌دهد که مصرف میوه‌ و سبزیجاتی که سرشار از ویتامین c و بتاکاروتن هستند و همچنین غلات سبوس دار، کارتنوئیدها، چای سبز و مواد موجود در سیر ممکن است خطر ابتلا به سرطان معده را کاهش دهند.

مطلبی که خواندید تهیه شده در گروه تحقیقاتی تجهیزات پزشکی رسپینامد بود. امیدواریم برایتان مفید بوده باشد.