واژینیسموس یا دخول دردناک نوعی مشکل بالینی در برخی بانوان است که همراه با گرفتگی و انقباض شدید ماهیچه‌های کف لگن می‌باشد و موجب رابطه جنسی سخت و دردناک شده و حتی گاهی رابطه جنسی را غیر ممکن می‌سازد. در ادامه این مطلب با رسپینامد همراه باشید تا با دلایل و راه های درمان این عارضه آشنا شوید.
واژینیسموس چیست؟
بیماری واژینیسموس واکنش اتوماتیک بدن در برابر ترس از دخول به واژن است. در این اختلال ورود هرگونه جسم خارجی به داخل واژن از جمله تامپون، آلت مردانه یا سپکولوم معاینه منجر به سفت شدن و انقباض دهانه واژن شده و موجب می‌شود فرد درد بیش از حدی را تجربه کند و حتی گاهی باعث توقف موقتی تنفس می‌شود، به همین دلیل فرد از برقراری رابطه جنسی ترس دارد. در علم پژشکی به این عارضه واژینیسم نیز گفته می‌شود.
افراد مبتلا به واژینیسم می‌دانند که این اختلال تا چه حد دردناک و آزار دهنده است. این اختلال زندگی شخصی افراد را به هم می‌ریزد و از جمله پیامدهای آن:
- عصبانیت
- از بین رفتن اعتماد به نفس
- بروز مشکلات در روابط زناشویی
- و ….
می‌باشد. افراد درگیر با این عارضه حتی قادر به معاینه نیستند زیرا معاینات رحمی و لگنی در این افراد با دردهای شدیدی همراه است و این کار را غیر ممکن می‌سازد.
انواع واژینیسم
واژینیسموس درجه‌های مختلفی دارد.
- در برخی خانمها هیچ چیزی نمی‌توان وارد واژن کرد زیرا واژن آنها به صورت ناگهانی بسته می‌شود.
- در گروه دیگر فرد می‌تواند از تامپون یا کاندوم استفاده کند، اما قادر به برقراری رابطه جنسی نمی‌باشد.
- گروه دیگر قادر به برقراری رابطه جنسی هستند، اما این کار برایشان بسیار سخت و دردناک است.
علاوه‌بر اینکه این بیماری با درجه‌های مختلفی در فرد ظاهر می‌شود اما به دو صورت اولیه و ثانویه ایجاد می‌شود:
- نوع اولیه : هیچوقت دخول به واژن انجام نشده باشد.
- نوع ثانویه : قبلا دخول به واژن انجام می‌شده اما به علت عواملی نظیر جراحی زنانف ضربه یا پرتو درمانی دیگر دخول امکان‌پذیر نمی‌باشد.
برخی زنان نیز بعد از یائسپی دچار واژینیسموس می‌شوند. زیرا سطح استروژن در این زنان کاهش می‌یابد و کمبودروغن و قابلیت ارتجاعی واژن رابطه را استرس‌زا، دردناک و حتی غیرممکن می‌سازد.
دلایل ابتلا به بیماری واژینیسموس چیست؟
بی‌تردید هیچ خانمی دوست ندارد که برخلاف میل او عضلات واژنش منقبض شوند. اما یکسری دلایل هستند که منجر به بروز این مشکل در خانمها می‌شوند که می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- سواستفاده جنسی یا ضربه روحی گذشته
- سابقه جنسی و مشکلات دردناک گذشته
- افرادی که درک نادرستی از رابطه جنسی دارند یا از برقراری رابطه جنسی احساس شرم دارند.
- افرادی که در کودکی مورد آزار جنسی قرار گرفته باشند.
- خانم‌هایی که در کودکی شیوه تربیتی سخت‌گیرانه داشتند و در ارتباط با رابطه جنسی دانش و آگاهی زیادی ندارند.
- عوامل عاطفی
- ترس از بارداری
- آسیب دیدگی واژن و عضلات اطراف آن بر اثر زایمان
- وجود مشکل در زوجین
- نگرانی از اندازه واژن برای برقراری رابطه جنسی
- خستگی یا افسردگی
علاوه‌بر اینکه افراد دچار بیماری واژینیسم باشند و دخول دردناک داشته باشند برخی عوامل دیگر نیز ممکن است منجر به مقاربت جنسی دردناک شوند که شامل موارد زیر می‌باشند:
- جراحی ناحیه تناسلی
- پرتودرمانی ناحیه لگن
- زخم و پارگی کوچک در دهانه واژن
- عفونت ناحیه تناسلی مانند کاندیدیاز
- وجود زگیل تناسلی
- ابتلا به بیماری های آمیزشی انگلی مانند تریکومونا
- خشکی بیش از حد واژن
- عوارض جانبی برخی داروها و عدم تحریک و نداشتن معاشقه قبل از رابطه جنسی
- آندومتریوز یا بیماری التهاب لگن
- ولوودینیا (حساس بودن اعصاب در ناحیه ورودی واژن)
- یائسگی
- و…
علائم و نشانه‌های بیماری واژینیسم
بیماری واژینیسموس همانند سایر بیماری‌ها با علائم خاصی همراه است اما این علائم در میان بانوان مختلف با هم فرق دارد. از جمله اصلی‌ترین علائم این بیماری عبارتند از:
- منقبض شدن و سفت شدن غیرارادی واژن
- احساس سوزش در هنگام دخول
- احساس درد فراوان و غیرطبیعی در هنگام برقراری رابطه جنسی
به علت سوزش و درد زیاد خانمها از دخول ترس شدیدی دارند و در صورتی که برای دخول زیاد تلاش کنند، میل جنسی خود را از دست خواهند داد.
در چنین مواردی خانها محکوم به اختلال می‌شوند و احساس گناه می‌کنند. در حالی که این موضوع درست نیست و خانمها در بزرو این عارضه هیچ نقشی ندارد و این واکنش کاملا غیر ارادی و محافظتی است و این موضوع که زنان مبتلا به واژینیسموس علاقه‌ای به برقراری رابطه جنسی ندارند کاملا اشتباه است.
روش‌های درمان واژیننیسموس چیست؟
برای تشخیص این عارضه چندین راه وجود دارد اما ابتدا باید پزشک سوابق فردی بیمار را بررسی کرده و معاینات لگن بیمار بطور کامل انجام شود. برای درمان این بیماری ممکن است متخصصین مختلفی درگیر شوند که به نوع بروز عارضه بستگی دارد. ابتدا لازم است روی هرگونه علت احتمالی نظیرعفونت بررسی و درمان شود و سپس روی علت اصلی این بیماری تمرکز شود.
هدف از درمان این بیماری کاهش انقباض خود به خود ماهیچه‌ها و کاهش ترس از بروز درد می‌باشد و به فرد کمک می‌شود به هرنوع تری مربوط به این مشکل غلبه کند. در ادامه برخی از رایج‌ترین راه‌های درمان معرفی شده اند:
مراجعه به مشاور و متخصص
برای درمان واژینسموس لازم است زوجین باهم به پزشک مراجعه کنند. پزشک تشخیص می‌دهد دلیل این عارضه مشکلات روحی و روانی است یا انقباضات واژن به صورت غیر ارادی رخ می‌دهد.
درصورتی که دلیل بروز واژینیسم روانی باشد، بیمار باید به روانپزشک مراجعه کند تا روش‌های خالی کردن ذهن از موضوعات ناخوشایند و آرام‌سازی ذهن را یاد بگیرد. همچنین آموزش‌های لازم در خصوص
- برقراری درست رابطه جنسی
- نحوه معاشقه درست قبل از دخول
- اتفاقات رخ داده در هنگام برانگیختگی جنسی
- آناتومی دستگاه تناسلی
و موضوعات دیگر را بیاموزد.
پروتز درمانی
در پروتز درمانی پزشک از پروتزهای مخصوص و پساری واژینال استفاده کرده و ناحیه تناسلی را گشاد می‌کند. این کار باید در مطب و توسط پزشک متخصص زنان انجام گردد.
استفاده از ژل‌های لوبریکانت
ژل‌های لوبریکانت یا ژل‌های مرطوب کننده حاوی مقدار زیادی مواد روان کننده هستند و برای
- افراد با مشکل خشکی واژن
- خانم‌های یائسه
- خانم‌هایی که تازه زایمان کرده‌اند
- و خانم‌هایی که اولین رابطه جنسی خود را تجربه می‌کنند،
تجویز می‌شود تا با ایجاد حالت لغزنده در واژن، خشکی آن را برطرف کند. برای درمان خشکی واژن حتما به پزشک مراجعه کنید زیرا ممکن است مجر به ایجاد واژینیسم شود.
استفاده از وان آب گرم
برای آرام و شل شدن عضلات لگن و ناحیه تناسلی به مدت 15 تا 20 دقیقه پیش از برقراری رابطه جنسی در وان آب گرم بنشینید. با این کار هنگام برقراری رابطه آرامش بیشتری خواهید داشت.
ورزش و انجام تمرینات کگل
تمرینات لگن شامل حرکاتی مرتبط با کف لگن می‌باشد. در این تمرینات، ماهیچه های کف لگن فشرده شده و آزاد می‌شوند. به این ترتیب به فرد کمک خواهد شد تا در هنگام برقراری رابطه جنسی لگن و ناحیه تناسلی خود را کنترل کرده و مانع بسته شدن غیر ارادی ماهیچه‌های واژن گردد. توصیه می‌شود فرد 3 تا 4 ماه این تمرینات را انجام دهد.
تزریق بوتاکس
در افراد مبتلا به واژینیسموس حاد، از تزریق بوتاکس برای درمان فرد استفاده می‌کنند. بوتاکس، دارو یا ژلی است که با تزریق به عضلات خاص موجب فلج شدن آن عضله می‌گردد. برخی افراد با یکبار تزریق بوتاکس مشکلشان رفع می‌گردد اما در برخی دیگر باید یکبار در سال یا هر 6 ماه یکبار بوتاکس تزریق شود تا از بروز مجدد مشکل واژینیسموس جلوگیری شود.
درمان واژینیسموس با برداشتن اندومتریوز
اندومتریوز، یکی دیگر از عوامل ایجاد واژینیسموس می‌باشد. در این اختلال بخش کوچکی از پوشش داخلی رحم به سمت بیرون رشد می‌کند و فرد در هنگام برقراری رابطه جنسی درد شدیدی در ناحیه لگن احساس می‌کند. این مشکل با عمل جراحی و برداشتن بافت اضافی رفع می‌گردد.
درمان واژینیسموس با کمک جراحی بزرگ کردن واژن
گاهی ممکن است واژن فرد در اثر عمل جراحی مسدود شده باشد که به کمک عمل بزرگ کردن واژن، مشکل واژینیسم بیمار رفع می‌گردد.