نارسایی مزمن وریدی زمانی رخ می‌دهد که در پمپاژ خون از پاها به قلب اختلال ایجاد شود و رگ‌های پا مانع جریان خون به قلب شوند. این اختلال اغلب زمانی رخ می‌دهد که دریچه‌های لانه کبوتری در وریدهای پا به درستی فعالیت نکنند. در چنین حالتی جریان خون به عقب باز می‌گردد و در پاهای فرد تجمع می‌کند. این نارسایی نوعی اختلال مزمن می‌باشد که براثر شکل‌گیری لخته‌های خون و واریس اتفاق می‌افتد و ممکن است موجب درد، خارش، راش پوستی و تورم در پاها شود.
نشانه‌های نارسایی مزمن وریدی چیست؟
در برخی موارد می‌توان عوامل ایجاد ضعف‌های وریدی را درمان کرد. اما گاهی لازم است با توجه به تغییرات پوستی و انجام اقدامات به موقع از بدتر شدن شرایط جلوگیری کرد و برای بهبود روند جریان خون در پاهای بیمار اقداماتی انجام داد. در ادامه به مهم‌ترین علائم این بیماری اشاره شده است:
فشار در رگ‌ها
خون در جریان در پاها و رگ‌های پایین پا هنگام ایستادن بر نیروی جاذبه غلبه کرده و به سمت قلب باز می‌گردد. زمانی که دریچه‌های موجود در رگ‌های پا مانع بازگشت خون در مسیر صحیح می‌شوند، نارسایی مزمن وریدی ایجاد می‌شوند.
در نتیجه فشار مضاعف در دریچه‌های موجود در پا ایجاد شده و موجب گشاد شدن رگ‌ها و آسیب دیدن آنها می‌شود. به علاوه در عملکرد دریچه‌ها نیز اختلال ایجاد می‌شود. اکثر نشانه‌های این بیماری خفیف است و تهدیدی برای هیچ یک از اندام‌های بدن نبوده و هیچ اندامی را به خطر نی‌اندازد.
احساس سنگینی، تورم و درد
ممکن است در اندام‌های تحت تاثیر نارسایی مزمن وریدی احساس سنگینی، تورم و درد داشته باشید. گاهی پوست ناحیه مورد نظر تیره می‌شود. گاهی نیز قسمتی از بدن دچار جراحت شده و به سختی بهبود می‌یابد. اگر ناحیه بیماری پای فرد باشد اغلب چنین زخم‌هایی روی قوزک بیمار ایجاد می‌شود.
رگ‌های واریسی
وجود رگ‌های پیچ خورده و انبساط یافته‌ای که در نزدیکی سطح پوست وجود دارند، یکی از نشانه‌های خفیف نارسایی مزمن وریدی می‌باشد. در چنین شرایطی فرد احساس سوزش، درد و سنگینی خواهد داشت. در این شرایط پزشک برای جلوگیری از پیشرفت بیماری استفاده جوراب واریس را برای بیمار تجویز می‌کند.
دلایل ابتلا به نارسایی وریدی
در صورتی که یکی از عوامل زیر در شما صدق می‌کند، احتمال بیشتری وجود دارد که به نارسایی مزمن وریدی مبتلا شوید:
- داشتن وزن بالا
- باردار بودن
- آسیب پا بنابر دلایلی نظیر تشکیل عمل جراحی، تشکیل لخته‌های خونی یا جراحت خاص
- ایستادن یا نشستن به مدت زیاد
- ورزش نکردن و عدم تحرک
- مصرف سیگار
- زمینه‌های ژنتیکی و ارثی
- ترومبوز سیاهرگی عمقی، در چنین اختلالی، تشکیل لخته خون موجب مسدود شدن جریان خون در پاهای فرد می‌شود.
تشخیص بیماری نارسایی مزمن وریدی
برای تشخیص این بیماری ابتدا باید به جراح عروق مراجعه کنید. پزشک در ارتباط با
- سابقه بیماری‌ها
- سابقه ابتلا به این بیماری در اعضای خانواده
- نشانه‌ها و علائم فعلیتان
سوالاتی از شما خواهد پرسید. همچنین ممکن است انجام چند آزمایش را برای شما تجویز کند که شامل موارد زیر می‌باشد:
سونوگرافی داپلر
با انجام سونوگرافی داپلر، دریچه‌های رگ‌ها بررسی می‌شود و پزشک می‌تواند بفهمد که آیا این دریچه‌ها به خوبی فعالیت می‌کنند یا خیر.
سی تی اسکن برای تشخیص نارسایی مزمن وریدی
در مواردی که بیمار دچار تورم حاد باشد و درمان سخت شود، از رگ‌های خونی فرد سی تی اسکن می‌گیرند تا پزشک بتواند منشاء انسداد و باریک شدن رگ‌های شکمی را تشخیص دهد.
پس از تشخیص نوع بیماری و روند پیشرفت آن پزشک با توجه به عوامل زیر، برای بیمار برنامه درمانی مناسبی تجویز می‌کند.
- سن، وضعیت سلامت کلی و سابقه پزشکی
- میزان حاد بودن بیماری
- چگونگی سازگاری بیمار با داروها و روش‌های درمانی خاص
- نشانه‌ها و علائم
- احتمال بدتر شدن شرایط بیماری
- ترجیح بیمار
روش‌های مختلف درمان نارسایی مزمن وریدی
برای درمان این بیماری درمان‌های مختلفی وجود دارد که باتوجه به پیشرفت بیماری توسط پزشک تجویز می‌شود. روش‌های مختلف درمان شامل موارد زیر می‌باشند:
بالا نگه داشتن پاها و انجام ورزش منظم
یکی از روش‌های درمان برای بهبود جریان خون در رگ‌های پا بالا نگه داشتن پاها می‌باشد. با این کار می‌توان تا حدودی تورم را کاهش داد و به بهبود جریان خون کمک کرد.
انجام حرکات ورزشی نیز می‌تواند در بهبود جریان خون رگ‌های پا در بیماری نارسایی مزمن وریدی موثر باشد.
استفاده از جوراب واریس
استفاده از جوراب واریس کمک شایانی به بهتر شدن وضعیت رگ‌ها می‌کند.
مصرف دارو و کامپرشن‌تراپی
مصرف دارو و کامپرشن‌تراپی دو روش درمانی دارویی برای بهبود زخم‌های پا می‌باشند. برای کمک به بهبود زخم‌ها اغلب آسپرین تجویز می‌شود.
داروهایی که برای این بیماری تجویز می‌شوند مانع خروج مایعات از کلیه می‌شوند. اما در صورتی که فرد به بیماری‌های دیگری نظیر نارسایی قلبی یا بیماری‌های کلیوی مبتلا باشد و دچار تورم شود، ممکن است برای بیمار چنین داروهایی تجویز شود.
ابلیشن داخل وریدی یا رادیوفرکوئنسی
این رش درمان نوعی روش جراحی با حداقل تهاجم می‌باشد. در این روش با استفاده از یک کاتتر، رگ بیمار را گرم می‌کنند و با این کار موجب انسداد رگ می‌شوند. در نتیجه با مسدود شدن رگ بیمار، خون کمتری در پا جمع شده و روند جریان خون فرد بهبود می‌یابد.
اسکلروتراپی
در صورتی که پیشرفت بیماری بیش از حد معمول باشد، ممکن است پزشک برای بیمار اسکلروتراپی تجویز کند. در این روش درمان نارسایی مزمن وریدی یک ماده شیمیایی در رگ‌های بیمار تزریق می‌شود. ماده شیمیایی با ایجاد زخم‌هایی در رگ‌های بیمار مانع حمل خون توسط رگ‌ها می‌شوند. بنابراین خون توسط رگ‌های دیگر به سمت قلب حرکت می‌کند و بدن رگ‌های آسیب دیده را جذب می‌کند.
عمل جراحی برای درمان نارسایی مزمن وریدی
در موارد بسیار حاد، عمل جراحی انجام می‌شود. یکی از روش‌های معمول جراحی بستن رگ‌های بیمار می‌باشد. جراح با مسدود کردن رگ‌های آسیب دیده از جریان خون در این رگ‌ها جلوگیری می‌کند. در صورتی که رگ‌ها یا دریچه‌های آنها به شدت آسیب دیده باشند، با انجام “برش وریدی” رگ‌های آسیب دیده کاملا از بدن خارج می‌شوند.
جلوگیری از پیشرفت یا ابتلا به بیماری نارسایی مزمن وریدی
- تغییر سبک زندگی
- داشتن وزن ایده‌آل
- ورزش منظم
- پوشیدن جوراب‌های واریس
- مراقبت از پوست
در صورتی که به ترومبوز سیاهرگی عمقی مبتلا هستید، لازم است در کنار رعایت برخی اصول به مصرف داروهای ضد انعقادی که برایتان تجویز شده است نیز ادامه دهید.