فشارسنج

فشارسنج که به آن فشارسنج پزشکی یا فشار سنج خون نیز می‌گویند، البته گاهی ممکن است دستگاه سنجش یا مانیتورینگ خون هم شنیده باشید. دستگاهی است که برای اندازه‌گیری فشار سیستولی، فشار دیاستولی خون و ضربان قلب مورد استفاده قرار می‌گیرد. واژه انگلیسی فشار سنج sphygmomanometer می‌باشد که متشکل از دو کلمه‌ی یونانی “اسفیگموس” به معنی نبض و کلمه “مانومتر” به معنی فشارسنج است.

انواع فشارسنج پزشکی

فشار سنج خون برای اولین بار توسط “ساموئل زیگفرید کارل ریتر فون باخ” در قرن نوزدهم اختراع شد و از آن پس تاکنون تغییرات و پیشرفت‌های بسیاری داشته است. دستگاه‌های فشار سنج به دو روش کلی قادر به اندازه گیری فشارخون می‌باشند و هریک انواع مختلفی دارند:

الف) به روش شنیداری یا سمعی (نوع دستی)

فشار سنج خون دستی نیازمند آموزش و تمرین می‌باشد و معمولا به صورت کلینیکی و توسط پزشکان و پرستاران استفاده می‌شود. فشارسنج دستی در دو نوع زیر موجود می‌باشد:

• دستگاه فشارسنج جیوه‌ای

دستگاه فشار سنج جیوه‌ای دارای یک مانومتر از نوع جیوه می‌باشد. مانومتر محفظه‌ای فلزی با صفحه مندرج عمودی است که برحسب میلی‌متر جیوه در فواصل 10 میلی‌متری درجه‌بندی شده و دارای لوله‌ای شیشه‌ای است که انتهای آن مخزن جیوه می‌باشد. میزان فشار خون از طریق عددی که در صفحه مدرج هم سطح جیوه در لوله جیوه‌ای قرار می‌گیرد، تعیین می‌شود.

این نوع فشار سنج پزشکی، استانداردترین دستگاه برای سنجش فشارخون می‌باشد و به دلیل دقت بسیار بالایی که دارد عموما در آزمایش‌های بالینی مواد مخدر و در ارزیابی بالینی بیماران پر خطر، از جمله زنان باردار استفاده می‌شود.

• دستگاه فشار سنج آنیرید (عقربه‌ای یا اندازه‌گیری با هوا)

فشارسنج آنیرید دارای یک مانومتر از نوع عقربه‌ای می‌باشد. مانومتر مجهز به یک صفحه مندرج دایره است که بر حسب میلی‌متر جیوه درجه‌بندی شده و با تغییر فشار در کیسه هوا حرکت می‌کند. با حرکت عقربه تغییر فشار در کیسه‌ هوا نشان داده می‌شود و می‌توان میزان فشار را با نگاه کردن به نقطه تماس عقربه و درجه مشخص کرد.

ضربه و تکان‌های سخت در استفاده‌های روزانه از فشار سنج خون عقربه‌ای بر دقت آن اثر می‌گذارد و در طول زمان موجب کاهش دقت دستگاه می‌شود. از این‌رو می‌توان گفت دستگاه‌های جیوه‌ای نسبت به عقربه‌ای دقت بالاتری دارند.

ب) به روش دیجیتالی (نوع الکترونیکی)

فشارسنج‌های دیجیتالی برای نمایش فشار خون افراد از اندازه‌گیری اسیلوسکوپ (نوسان‌سنجی) و محاسبات الکترونیکی استفاده می‌کنند. این دستگاه‌ها برای استفاده نیاز به آموزش نداشته و کاربری ساده‌ای دارند و می‌تواند توسط افراد عادی و حتی در مکان‌های پر سروصدا نیز استفاده شود. لازم به ذکر است برای افراد مبتلا به آرترواسکلروز یا آرتیمی دستگاه فشار سنج دیجیتالی توصیه نمی‌شود زیرا ممکن است محاسبات دستگاه برای این افراد دقیق نباشد. فشار سنج دیجیتالی در دو نوع زیر موجود می‌باشد:

• فشار سنج دیجیتالی بازویی

فشارسنج دیجیتالی بازویی دارای یک مانومتر دیجیتالی همراه با نمایشگر دیجیتالی، یک بازوبند حاوی کیسه هوا و یک لوله لاستیکی خارج شده از کیسه می‌باشد که به نمایشگر دیجیتال وصل می‌شود. میزان فشارخون روی مانیتور کوچک به صورت دو عدد نمایش داده می‌شود. برای استفاده از این فشار سنج پزشکی نیاز به استفاده از گوشی نیست.

• فشارسنج نمایشگر دیجیتالی خودکار انگشتی یا مچی

فشارسنج نمایشگر دیجیتالی خودکار انگشتی یا مچی دارای یک مانومتر همراه با یک نمایشگر دیجیتالی می‌باشد. در این دستگاه سنجش فشار خون از مچ‌بند یا انگشت‌بند یجای بازوبند استفاده می‌شود و همانند نمونه بازویی مقدار فشار خون به صورت دو عدد روی صفحه کوچکی نمایش داده می‌شود. برای استفاده از این نوع فشار سنج لازم به ذکر است سنجش فشارخون با کاف مچی برای افراد بسیار چاق یا افراد دارای ورم لنفی (با سابقه سرطان سینه) که کاف بازویی مناسب برای آنها وجود ندارد، بسیار مناسب است.

نکات مورد توجه در خرید دستگاه فشارسنج

در زمان خرید فشار سنج پزشکی باید موارد زیادی مورد توجه قرار گیرد تا دستگاهی مناسب انتخاب نمایید با توجه به اهمیت این موضوع در ادامه به برخی از مهم‌ترین نکات در زمان خرید دستگاه فشار سنج پزشکی اشاره شده است:

فشارسنج دیجیتال یا عقربه‌ای؟

انتخاب نوع فشار سنج خون به میزان تخصص و تسلط شما در استفاده از فشار سنج دستی یا دیجیتالی بستگی دارد. اگر برای مصارف خانگی قصد خرید فشارسنج دارید، دستگاه‌های دیجیتالی انتخاب مناسب‌تری هستند. همچنین فشارسنج‌های دیجیتالی ساخته شده توسط شرکت‌های معتبر حتی بهتر از دستگاه‌های عقربه‌ای هستند.

فشارسنج دیجیتال آندروید یا ساده؟

اگر علاقه‌مند به تکنولوژی‌های جدید هستید و دانش و تسلط کافی در زمینه استفاده از برنامه‌های متصل به گوشی هوشمند دارید می‌توانید از دستگاه‌های فشار سنج خون آندروید که قابل اتصال به گوشی هستند استفاده کنید. در غیر اینصورت دستگاه‌های دیجیتالی ساده برای شما بهتر است.

اندازه کاف فشار سنج خون

اندازه کاف دستگاه‌های فشارسنج پزشکی عموما اما نه همیشه قابلیت تنظیم شدن دارند. اگر دست شما بیش از حد بزرگ یا کوچکتر از کاف دستگاه است، قادر به استفاده از فشار سنج نخواهید بود و در صورت استفاده مقدار فشارخون اندازه‌گیری شده دقیق نخواهد بود و با اشتباه همراه است. بسیاری از تولید کنندگان اندازه کاف دستگاه را روی آن ذکر می‌کنند تا در زمان خرید مشکل ایجاد نشود. پس هنگام خرید به این موضوع روی بسته دستگاه توجه نمایید.

روش استفاده

در هنگام خرید دستگاه فشارسنج خود باید به  نحوه استفاده از دستگاه توجه نمایید. برخی دستگاه‌ها روش استفاده خاصی دارند. برای نمونه جهت استفاده از برخی دستگاه‌های فشار سنج پزشکی باید مچ دست را در راستای قلب خود قرار دهید. اگر در هنگام استفاده به این نکته توجه نکنید، نتیجه اندازه‌گیری دقیق نخواهد بود. پس باید در زمان خرید دستگاه به این موضوع توجه نمایید.

قیمت دستگاه فشارسنج

دستگاه‌های فشار سنج پزشکی با توجه به نوع، کارایی و برند تولید کننده قیمت‌های مختلفی دارند. شما عزیزان می‌توانید با توجه به میزان دقتی که نیاز دارید و بودجه خود دستگاه مناسبی خریداری نمایید. لازم به ذکر است فشارسنج‌های دستی اغلب قیمتی کمتر از فشار سنچ‌های دیجیتالی دارند.

کشور سازنده دستگاه فشار خون

کشورهای زیادی دستگاه‌ فشار خون تولید می‌کنند اما شما در زمان خرید بیشترین چیزی که باید بر آن تاکید داشته باشید توجه به کیفیت دستگاه، گارانتی و خدمات آن می‌باشد. اغلب فشارسج‌های موجود در بازار ساخت چین و تحت لیسانس کشورهایی نظیر آلمان، فرانسه، اتریش می‌باشند.