تجهیزات پزشکی تخصصی
تجهیزات پزشکی به هر نوع وسیله، ابزار و تجهیزاتی که در علم پزشکی برای تشخیص، پیشگیری و درمان بیماری‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد، گفته می‌شود. هر یک از این ابزارها، تجهیزات، وسایل و لوازم پزشکی برای هدف خاصی در جهت حفظ سلامت انسان هستند که توسط تولید کنندگان فعال در این زمینه ساخته و به بازار عرضه می‌گردند.
اهداف ساخت انواع تجهیزات پزشکی
هدف از ساخت تجهیزات و لوازم پزشکی حداقل در یکی از دسته‌های زیر گروه‌بندی می‌شود:
- تجهیزات ساخته شده در جهت تشخیص، پیشگیری و درمان بیماری‌های خاص
- وسایل ساخته شده برای تشخیص، پیشگیری و درمان یک معلولیت یا صدمه
- ابزارها و وسایل ساخته شده برای اصلاح و جایگزینی یک آناتومی
- تجهیزات ساخته شده برای ادامه حیات به عنوان یک حمایت کننده
- تجهیزات ساخته شده با هدف استریل و ضدعفونی کرن وسایل و محیط‌های پزشکی
کلاس‌بندی لوازم پزشکی
سازمان غذا و داروی آمریکا با توجه به تاثیری که تجهیزات پزشکی روی بدن و سلامت انسان دارند، آنها را در سه کلاس دسته‌بندی کرده است:
کلاس A (کلاس 1):
وسایل قرار گرفته در کلاس A، کمترین خطر و تاثیر را روی انسان دارند و دارای طراحی ساده‌ای می‌باشند. بر روی این تجهیزات باید کنترل‌های عمومی شامل:
- ثبت نام شرکت تولید کننده دستگاه در سازمان غذا و دارو
- ثبت نام وسیله تولید شده در سازمان غذا و دارو
- وسیله با توجه به قانون شرایط تولید خوب و برچسب گذاری وسیله
اعمال شود. نزدیک به 74 درصد از لوازم تولیدی نظیر دستکش‌های پزشکی و باندها در این کلاس جای می‌گیرند.
کلاس B (کلاس 2):
تجهیزات قرار گرفته در گروه B علاوه بر آنکه کنترل‌های عمومی ذکر شده در کلاس A روی آنها اعمال می‌شود، باید تحت یکسری کنترل‌های ویژه نیز قرار گیرند. برخی از تجهیزات پزشکی این کلاس شامل کیسه آب گرم و برخی تشک‌های مواج می‌باشد.
لوازم پزشکی کلاس C (کلاس 3):
لوازم پزشکی که دارای حساسیت بالایی هستند و جان بیماران به آن وابسته است در این کلاس جای می‌گیرند. تجهیزات پزشکی که در این کلاس قرار دارند تاثیر زیادی در تشخیص، پیشگیری و درمان بیماری‌ها دارند. برای بررسی وسایل این کلاس علاوه بر کنترل‌های عمومی از انواع تست برای بررسی کیفیت این تجهیزات استفاده می‌شود. وسایلی نظیر نمایشگر ضربان قلب، فشارسنج و ملزومات پیشرفته پزشکی در این کلاس جای می‌گیرند.
انواع تجهیزات پزشکی
تجهیزات و لوازم پزشکی شامل مواردی هستند که هدف اصلی از طراحی آنها تاثیر بر بدن بر پایه روش‌های دارویی، ایمنی شناسی یا متابولیکی نمی‌باشد و تنها نقش کمک کننده برای موارد پزشکی و کمک به سلامت انسان دارند که در انواع زیر طبقه‌بندی می‌شوند:
وسایل معاینه
کلیه وسایل و تجهیزات پزشکی که در تشخیص بیماری توسط پزشک مورد استفاده قرار می‌گیرد، به عنوان وسایل معاینه معرفی می‌شود.
لوازم عمومی
به کلیه وسایل و لوازم پزشکی که در بیمارستان‌ها و درمانگاه‌ها به چشم می‌خورد به عنوان وسایل عمومی شناخته می‌شود.
وسایل زنان و زایمان
هرنوع تجهیزات پزشکی که در تشخیص و درمان انواع بیماری‌ها در مطب پزشکان و در بخش‌های زنان و زایمان بیمارستان‌ها کاربرد دارد در این گروه جای می‌گیرند.
تجهیزات و وسایل درمانی
تمامی وسایلی که در درمان سریع بیماران در مراکز درمانی و بیمارستان‌ها کاربرد دارند، شامل این دسته هستند.
تجهیزات آزمایشگاهی
تمامی وسایل و تجهیزاتی که در آزمایشگاه‌ها برای تشخیص انواع بیماری‌ها استفاده می‌شوند در این دسته‌بندی جای می‌گیرند.
تجهیزات اتاق عمل
لوازم پزشکی مورد استفاده در اتاق عمل به عنوان تجهیزات اتاق عمل معرفی می‌شوند.
تجهیزات دندانپزشکی
تجهیزات حساس و گران قیمت که برای درمان مشکلات دهان و دندان مورد استفاده قرار می‌گیرند به عنوان تجهیزات دندانپزشکی شناخته می‌شوند.
وسایل پزشکی بخش‌ها
انواع وسایل و ملزوماتی که در بخش‌های گوناگون بیمارستانی و مراکز درمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد در این دسته جای دارند.
نگهداری از لوازم و تجهیزات پزشکی
از آنجایی که دستگاه‌ها، وسایل و تجهیزاتی که در بیمارستان‌ها استفاده می‌شوند بسیار حساس هستند و قیمت نسبتا بالایی دارند باید نگهداری آنها به خوبی انجام شود و چکاب دوره‌ای دستگاه‌ها مرتب انجام شود. 30 تا 40 درصد هزینه‌های بیمارستان‌ها مربوط به اموال و وسایل بیمارستان است، از این رو نگهداری صحیح و اصولی از این تجهیزات می‌تواند به میزان چشمگیری در مخارج بیمارستان صرفه‌جویی داشته باشد.
با توجه به اهمیت این موضوع لازم و ضروری است برنامه‌ای دقیق و اصولی برای نگهداری از دستگاه‌های پزشکی مشخص گردد و همه پرسنل بیمارستان در این امر همکاری داشته و کار با دستگاه‌ها را به خوبی آموزش ببینند.